De cosmetica-industrie vreest een wereldwijd verbod van plastic microbeads in scrubs en ook dat alle overige toegepaste microplastics verboden zullen worden. De sector heeft zijn verdedigingslinies opgetrokken en twee argumenten staan daarin centraal. Waterzuiveringsinstallaties zouden 99% van alle plastics afvangen, dus wat is het probleem? En, ten tweede, voorgenomen wettelijke maatregelen zouden niet gestoeld zijn op wetenschappelijk bewijs.
De spreekbuis van de wereldwijde cosmetica-industrie, de Personal Care Products Council (PCPC), heeft eerder dit jaar onder verwijzing naar een Deense studie gesteld, dat 99% van de microplastics door waterzuiveringsinstallaties worden afgevangen. De PCPC laat in zijn verklaring na te vermelden dat in diezelfde studie te lezen valt dat het rioolslib (vervuild met de afgevangen microplastics) vervolgens vaak als mest op land wordt uitgereden. Al die plastic deeltjes komen dus gewoon weer in het milieu terecht.
Stel nu dat inderdaad 1% van de microbeads via het effluent in het oppervlaktewater terecht komt. Gaat het dan om een verwaarloosbare vervuiling, zoals de PCPC suggereert? In 2015 berekenden Britse wetenschappers van de universiteit van Plymouth hoeveel microplastics een dagelijks portie scrubmiddel bevat. In 5 milliliter product blijken tussen de 4595 en 94.500 microplastics te zitten. Per douchbeurt draagt de consument dus tussen de 45 en 945 microbeads bij aan vervuiling en plastic soup, gesteld dus dat die andere 99% geen probleem zouden vormen.
Recentelijk verscheen een onderzoek aan de universiteit van Ljubljana in het wetenschappelijk tijdschrift Chemosphere. Dat onderzoek komt op een heel ander percentage uit. De wetenschappers berekenden het aantal microplastics afkomstig van cosmetica dat via de waterzuiveringsinstallatie van Ljubljana in het oppervlaktewater van Slovenië terecht komt. Gemiddeld zou, volgens uitgevoerde laboratoriumexperimenten, niet 99% maar 52% van de microbeads in het slib terecht komen. Uitgaande van een gemiddeld gebruik van 15,2 mg per persoon in Ljubljana, komen dagelijks 112,5 miljoen microbeads in het Sloveense oppervlaktewater terecht. Dit staat gelijk aan een concentratie van 21 deeltjes per kubieke meter.
De door de cosmetica-industrie opgetrokken verdedigingslinie is uitermate zwak. Ze voert een achterhoedegevecht waarmee ze het vertrouwen van overheden en publiek in hoog tempo aan het verliezen is.