23 januari 2022
In november 2022 publiceerde de Consumentenbond de resultaten van een rapport dat ons de wenkbrauwen deed fronsen. In dit artikel concludeerde de Consumentenbond dat een plastic boodschappentas vanuit milieuoogpunt de beste optie is.
Tot dan toe kenden we de organisatie als zeer kritisch, waardeerden we de samenwerking en deelden we al onze gegevens over microplastics met hen. Maar het rapport over boodschappentassen voldoet niet aan onze normen, dus voelden we ons verplicht te reageren. Ook omdat de plasticindustrie er zeer gecharmeerd van was en dit speciale persbericht verstuurde.
Navraag leerde dat het artikel van de Consumentenbond gebaseerd was op onderzoek door de organisatie Euroconsumers. De partners daarin waren vier consumentenrechtenorganisaties in Portugal, Spanje, Italië en België (Deco Proteste, OCU, AltroConsumo en Test-Achats).
Volgens dit onderzoek (LCA for supermarket shopping containers in Belgium, Italy, Portugal, and Spain) heeft de plastic LDPE-tas de kleinste impact. Hiervoor is het milieueffect van 96 boodschappentassen met elkaar vergeleken ‘tijdens alle stadia van de levenscyclus van de tas’.
Was het maar zo eenvoudig!
Wie de studie in kwestie goed bekijkt, ziet meteen dat niet alle stadia van de levenscyclus zijn onderzocht. De onderzoekers hebben gekeken naar de 16 milieueffecten voor de productie-, distributie- en einde-levensfase. Wat duidelijk ontbreekt in deze Life Cycle Assessment (LCA-methode) is de schade die plastic veroorzaakt wanneer het in het milieu terechtkomt.
Deco Proteste schrijft ons dat Portugal, Spanje, Italië en België ‘…beheerssystemen aan het einde van de levensduur hebben ingevoerd om ervoor te zorgen dat producten worden teruggewonnen en gerecycled en niet rechtstreeks in het milieu belanden…’ En daarom: ‘…wordt de kans zeer klein dat boodschappentassen door consumenten rechtstreeks in het milieu worden gegooid.’
Tal van redenen waarom plastic zakken niet de beste optie zijn
In ons antwoord aan hen benadrukken wij dat dit een zeer eurocentrisch standpunt is. Het gaat volledig voorbij aan het feit dat de EU de grootste exporteur van plasticafval ter wereld is. Onder het mom van ‘recycling’ is er de afgelopen jaren steeds meer plastic elders gedumpt. In 2021 exporteerde de EU 887.452.255 kilo plasticafval naar niet-OESO-landen. Officieel is het de bedoeling dat dit plasticafval gerecycled wordt, maar deze landen beschikken niet over de benodigde verwerkingsmogelijkheden en ons Europese plasticafval belandt dus daadwerkelijk in het milieu in andere delen van de wereld.
Bovendien zijn circulaire systemen voor LDPE-tassen onmogelijk en zouden we onderhand moeten weten dat recycling niet het antwoord is. Lees onze volledige brief als je al onze argumenten wilt zien.
Wij hopen dat de Consumentenbond, Deco Proteste, OCU, AltroConsumo en Test-Aankoop hun eerdere conclusies willen heroverwegen en ons standpunt zullen delen met de Europese consumenten.
Elles Tukker
Plastic Soup Foundation
Misschien ben je ook geïnteresseerd in: