31 maart 2022
De textielsector is een van de meest vervuilende industriesectoren. Europa heeft op 30 maart de langverwachte Europese strategie voor een duurzame en circulaire textielsector gepresenteerd. De sector moet op de schop. Duurzaam wordt de norm. Zo moeten kleren en schoeisel reparabel, herbruikbaar en recyclebaar worden. De strategie, onderdeel van de Europese Green Deal, oogt ambitieus.
Plastic Soup Foundation vraagt al bijna tien jaar om maatregelen die moeten voorkomen dat synthetische microvezels door machinaal wassen in het milieu terechtkomen. Bieden de aangekondigde maatregelen soelaas?
VOORAL SYNTHETISCHE VEZELS BELANDEN IN HET MILIEU
Volgens de Europese Commissie is zo’n 60% van de vezels die vrijkomen bij machinaal wassen synthetisch. De vezels, die als microplastics in het milieu komen en daar niet afbreken, zijn niet het enige probleem. Afgedankte kleding van nylon of polyester kan niet of nauwelijks gerecycled worden. Daarnaast zijn de synthetische grondstoffen zo goedkoop dat kleding voor een habbekrats wordt aangeboden. Collecties volgen elkaar in hoog tempo op, kleren worden maar kort gedragen en dan afgedankt. De afvalberg groeit en grondstoffen worden verspild.
Voor het eerst lijkt aan deze praktijk van vervuiling en verspilling een halt te worden toegeroepen.
NIEUWE EISEN AAN KLEDING
De Europese Commissie neemt maatregelen om microplastics te voorkomen en te verminderen. Het is een heel palet. Wat belangrijk wordt zijn de eisen die aan het ontwerp worden gesteld. Welke eisen dat zijn, is nu nog niet duidelijk, maar kleding zal zo ontworpen moeten worden dat ze weinig tot geen microplastics loslaten en lang gedragen kunnen worden. De eisen worden later dit jaar bekend gemaakt.
Andere maatregelen zijn:
- een aantal keren verplicht voorwassen in de fabriek
- labels om de consument te informeren
- bevordering van alternatieve materialen
- installatie van wasmachine filters
- ander soort wasverzachter
- was-richtlijnen voor consumenten
- betere verwerking van textielafval
- verbetering van waterzuivering.
Hier is helaas nog een hoop onduidelijk. Hoe gaan deze maatregelen er precies uitzien, wanneer gaan ze in en vooral ook: hoe effectief zullen ze zijn? Plastic Soup Foundation zal het dossier blijven volgen en zich hard maken voor bindende en brongerichte maatregelen.
TEXTIEL VAN PET
Ook van PET (bakjes en flessen) worden synthetische textielvezels gemaakt. Kledingconcerns presenteren dit soms als een duurzame praktijk. De Europese Commissie noemt deze claims een grote en groeiende zorg. Dit gaat immers om onwenselijke downcycling.
Nieuwe eco-criteria moeten hier paal en perk aan gaan stellen. In plaats van het gebruik van PET als grondstof, moet recycling van kledingvezels van de grond komen en gestimuleerd worden. Dan kan ook de verpakkingsindustrie beter gebruik blijven maken van de ‘eigen’ PET als grondstof voor nieuwe verpakkingen.
EINDE AAN GREENWASHING
Onlangs onderzocht de ngo Changing Markets de duurzaamheidslogo’s die grote textielmerken gebruiken. Het oordeel in License to greenwash is vernietigend. Deze logo’s zetten consumenten op het verkeerde been, er is geen controle en geen transparantie. Het pleidooi dat er regelgeving moet komen, lijkt te worden ingewilligd door de Europese Commissie, die zich expliciet keert tegen greenwashing en fast fashion.
DIGITAAL PRODUCT PASPOORT
Naast bindende voorwaarden voor ecodesign wordt ingezet op uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. Dit maakt textielfabrikanten verantwoordelijk voor hun producten, ook wanneer die afval zijn geworden. Daartoe krijgt straks elk stuk kleding een eigen Digitaal Product Paspoort.
ONTBREKEND PERSPECTIEF
De strategie heeft de potentie om de textielindustrie werkelijk te verduurzamen. Plastic Soup Foundation is daar bijzonder verheugd over. Er moeten echter garanties ingebouwd worden die het aantal synthetische microvezels in het milieu niet alleen daadwerkelijk verminderen, maar op den duur ook stoppen. Dát perspectief ontbreekt vooralsnog.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
Make the label count: textiel labels moeten ons óók informeren over microplastics
Kom op EU! Massale dumping van afgedankte kleding in Ghana en Chili moet stoppen
Nieuw rapport legt verslaving van de mode-industrie aan fossiele brandstoffen bloot
Om het aantal plastic voedselverpakkingen te verminderen moet de nadruk op preventie komen