9 februari 2022
Op de Malediven kan in 2030 een reductie van plasticafval van 30% bereikt worden. De overheid van de zwaar vervuilde eilandengroep in de Indische Oceaan gaat vijf beleidsinstrumenten inzetten. Recentelijk verscheen een artikel in het tijdschrift Global Environmental Change over de toegepaste methode, de Plastic Drawdown, en hoe deze op de Malediven gebruikt wordt en ook elders ingezet kan worden.
Ook The Alliance to End Plastic Waste (AEPW), een coalitie van multinationals, streeft naar minder plasticvervuiling. Haar benadering is echter totaal tegengesteld. Wetenschappers vergeleken vorig jaar beide benaderingen en tonen zich uitermate kritisch over de opstelling van de multinationals.
Beide benaderingen zijn relevant in het licht van een internationaal plasticverdrag met bindende voorwaarden. Daarover besluit de wereld over enkele weken.
ZO DOEN ZE HET OP DE MALEDIVEN
Op de Malediven wordt gebruik gemaakt van de Plastic Drawdown. Dat is een in 2019 ontwikkelde methode die goedkoop is. Er kunnen relatief snel resultaten mee geboekt worden, ook als er niet veel gegevens over de lokale vervuiling voor handen zijn:
- Eerst wordt inzichtelijk gemaakt wat de bronnen van de plasticvervuiling zijn.
- Dan wordt gekeken welke maatregelen het meest effectief zijn om de vervuiling bij de bron aan te pakken. Er wordt geput uit een standaardlijst van achttien denkbare maatregelen, waaronder het verbieden van bepaalde eenmalige plastic producten.
- Tot slot wordt door de overheid de strategie bepaald aan de hand van scenario’s die het probleem inzichtelijk maken en worden belanghebbenden bij het proces betrokken.
Een woordvoerder van de president verklaarde: ‘De Plastic Drawdown is een cruciaal hulpmiddel om te komen tot het uitfaseren van eenmalig plastic op de Malediven’. Zonder ingrijpen van de overheid zou de hoeveelheid plasticafval in 2030 met 45% toenemen.
BELEID ONTBREEKT IN MEESTE LANDEN
Van de landen die het meest vervuild zijn met plastic heeft een derde geen enkel beleid om die vervuiling tegen te gaan. Een vijfde van die landen richt zich alleen op het verbieden van plastic draagtasjes. Er is dus een wereld te winnen. Op de Malediven worden nu, dankzij de Plastic Drawdown, maatregelen genomen; van het verbieden van plastic flesjes tot het opleggen van heffingen en het instellen van statiegeld.
HET INDUSTRIËLE ALTERNATIEF
Drie jaar gelden kwamen multinationals met hún antwoord op de plasticcrisis. Verenigd in AEPW propageren ze vier benaderingen of strategieën:
- Infrastructuur. Het ontwikkelen van afvalmanagementinfrastructuur en recycling
- Innovatie. Innovatie in recyclingtechnieken die betere recycling mogelijk maken en daardoor afvalplastic meer waarde geven
- Educatie. Voorlichting aan overheden, bedrijven en gemeenschappen om actie in gang te zetten
- Clean Up. Het afvangen van zwerfplastic, met name in de Aziatische rivieren die het meeste bijdragen aan de plasticsoep.
De AEPW publiceert voortgangsrapportages. Tot nu toe behaalde resultaten zijn echter ronduit bedroevend. Ze ontstijgen amper het niveau van een lokaal pilotproject, ook al is er een budget van meer dan een miljard dollar beschikbaar. De onderzoekers verklaren dit in hun artikel uit de framing van het probleem. De AEPW legt namelijk de nadruk op consumenten en lokale overheden, niet op hun eigen verantwoordelijkheid als producenten.
Tot de deelnemers van AEPW horen multinationals die grote belangen hebben als plasticproducent, waaronder BASF, Dow, Shell Chemical en ExxonMobil. Vorig jaar werd nog vastgesteld dat acht van de leden behoren tot de top 100 van plasticproducenten die verantwoordelijk zijn voor 90% van de wereldwijde plastic productie.
VERENIGDE NATIES WERKEN AAN PLASTICVERDRAG
Deze maand vindt de milieuconferentie van de Verenigde Naties plaats in Nairobi. Een van de belangrijkste onderwerpen op UNEA 5.2 is of er een internationaal plasticverdrag komt met bindende bepalingen in de strijd tegen de plasticsoep. Komt de nadruk te liggen op vrijwillige maatregelen en opruimacties? Of wordt er gekozen voor een internationaal wetgevend kader dat lokaal beleid als dat op de Malediven ondersteunt?
De multinationals van de AEPW houdt zich hierover muisstil. Op de site van de alliantie komt het woord UNEA niet eens voor. Alleen dat al getuigt van de gekoesterde, maar niet expliciet benoemde strategie: zo lang mogelijk plastic blijven produceren met zo min mogelijk beperkingen van overheidswege.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
Nieuw industrieel offensief: Alliance to End Plastic Waste
Multinationals houden via de Alliance to End Plastic Waste de plasticsoep in stand
Twintig bedrijven zijn verantwoordelijk voor 50% van het wegwerpplastic
Hoe groot is de kans op een stevig internationaal plasticverdrag?