10 december 2021
Diersoorten die leven in kustgebieden blijken midden op de oceaan drijvend plastic te koloniseren en daarop te overleven. De soorten kunnen zich verplaatsen over duizenden kilometers en ecosystemen elders, zoals andere kustgebieden, verstoren. Ook concurreren ze om voedsel met de soorten die al midden op de oceaan leven. Amerikaanse onderzoekers die in Nature dit verschijnsel signaleren, spreken daarom van ‘neopelagische gemeenschappen’; nieuwe leefgemeenschappen op de open oceaan.
De ontdekking staat overigens niet op zichzelf. Er treden meer onverwachte (quasi) natuurverschijnselen op als gevolg van de plasticsoep, zoals dobberende pyroplastics of groeiende plastickorsten.
CHARLES MOORE VOORSPELDE HET AL
Kapitein Charles Moore was in 1997 plastic tegengekomen in de Stille Oceaan en muntte toen de term ‘plasticsoep’. In 2014 ging hij met een aantal onderzoekers op expeditie naar het midden van de Stille Oceaan. Het team kwam een vijftien meter lang eiland van afval tegen, samengesteld uit boeien, touwen en ander plasticafval. Je kon er op lopen. Moore vertelde bij terugkomst dat dit drijvende eiland gekoloniseerd was door mosselen, kokkels, zeeanemonen en zeewier. Dergelijke eilanden kunnen aangroeien met afval dat ze al drijvende tegenkomen. Hij sprak toen de profetische woorden ‘there will be a new floating world in our oceans if we don’t stop polluting with plastics’.
JAPANSE TSUNAMI UIT 2011
Moore vermoedde dat het drijvende eiland gevormd was uit afval van de tsunami die Japan in 2011 trof. Het afval verplaatste zich toen in enkele jaren van Japan naar de Amerikaanse westkust, een afstand van meer dan 6000 kilometer. Op de Amerikaanse kust en ook op eilanden als Hawaii werden vervolgens Japanse kustsoorten aangetroffen. Dat hadden biologen niet verwacht en dit was een belangrijke hint dat kustsoorten midden op zee kunnen overleven, waar dat voorheen niet het geval was of voor mogelijk werd gehouden.
NIEUW ECOSYSTEEM OP OPEN OCEAAN
Dat soorten zich kunnen verplaatsen door mee te liften op drijvend hout, is allang bekend. Maar met plastic is dat anders. Dit materiaal is in overvloed aanwezig, kan drijvend veel grotere afstanden afleggen en biedt meeliftende soorten over een langere periode — volgens de onderzoekers tot tien jaar of langer — de kans om te overleven. Het is nu aangetoond dat er in de open oceaan permanent leefgemeenschappen van kustsoorten zijn. De wetenschappers zeggen in Nature dat veel nog onduidelijk is, zoals:
- in welke mate doet het verschijnsel zich voor?
- hoe groot is de biodiversiteit van deze kustsoorten?
- springen soorten over op ander drijvend plastic?
- hoe reproduceren en hoe voeden ze zich?
Hiermee hebben de onderzoekers niet alleen een nieuw verschijnsel blootgelegd, maar ook een nieuw onderzoeksterrein aangewezen.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
Evolutionaire valkuilen voor de zeeschildpad
Plasticrust; kust met korst van plastic
Pyroplastics: een nieuwe vorm van plasticvervuiling
Voorzichtige schatting: 136.000 ton plastic ‘ontsnapt’ elk jaar aan de oceaan