3 juni 2021
De Aarde gaat gebukt onder toenemende vernietiging van ecosystemen. Wanneer
de grenzen wat de Aarde kan verdragen worden overschreden, is ecologisch
herstel niet meer mogelijk. Er zijn negen planetaire
grenzen gedefinieerd, zoals klimaatverandering, overbevissing en massale
ontbossing.
Er is nu voldoende bewijs om plasticvervuiling als tiende planetaire grens te erkennen, betogen onderzoekers in het tijdschrift Environmental Science and Technology.
PLASTICVERVUILING ALS PLANETAIRE GRENS
Voor de Aarde zijn negen planetaire grenzen aangewezen door het Stockholm Resilience Centre. Om plasticvervuiling te erkennen als planetaire grens moet het voldoen aan drie criteria. Over twee van de drie bestaat grote consensus; plastic in het milieu is onomkeerbaar (het valt niet of nauwelijks op te ruimen) en plastic is overal aanwezig. De wetenschappelijke discussie ging de afgelopen paar jaar over de vraag of ook aan het derde criterium — een verstorend effect op systeem Aarde — wordt voldaan.
TWEE CRUCIALE VERSCHIJNSELEN
In het nu verschenen artikel stellen de
auteurs dat er genoeg bewijs is dat plastic verstorend werkt op (kwetsbare) ecosystemen.
De auteurs richten zich op twee verschijnselen; fragmentatieprocessen en het lekken
van chemische stoffen in het milieu. Omdat er tegelijk sprake is van toenemende
concentratie van plastic in zee kunnen deze verschijnselen ertoe leiden dat in
de toekomst kritische grenswaarden worden overschrijden.
VOORTGAANDE FRAGMENTATIE
Plastic is onderhevig aan allerlei
mechanismen die zorgen voor fragmentatie. Plastic brokkelt bijvoorbeeld af
onder invloed van zonlicht en valt uiteen in steeds kleinere stukjes die nooit
meer uit het ecosysteem te halen zijn. Soms gaat dat proces opmerkelijk snel.
De auteurs verwijzen naar een onderzoek dat vaststelde dat 4 mm dik piepschuim binnen
één maand 5% van zijn gewicht verloor waardoor miljoenen micro- en nanodeeltjes
vrijkwamen.
UITDAGING
De auteurs stellen dat het essentieel
is om grenswaarden vast te stellen, maar geven tegelijk aan dat dit een grote
uitdaging is. Het gaat immers om complexe mechanismen. Onderzoek in natuurlijke
omstandigheden is bijzonder moeilijk om uit te voeren. Bovendien bestaat er
geen overeenstemming over de wijze waarop gemeten en gemonitord moet worden.
Daardoor zijn uitkomsten van onderzoeken onderling niet goed vergelijkbaar. Er
zouden dus grenzen overschreden kunnen worden vóór ze überhaupt worden
vastgesteld.
We moeten niet wachten met maatregelen
totdat er volledige consensus is over die grenswaarden. De wereld moet zo snel
mogelijk ingrijpen om verdere plasticvervuiling te voorkomen op basis van het
voorzorgprincipe. Die boodschap is Plastic Soup Foundation uit het hart
gegrepen.
MISSCHIEN BEN JE OOK GEÏNTERESSEERD IN: