15 oktober 2020
Als gevolg van de klimaatcrisis, de lage olieprijzen en de pandemie leidt Shell een historisch verlies. Het olie- en gasbedrijf verlaagt in reactie daarop het dividend voor aandeelhouders en schrapt 10% van de banen.
Om de grootste crisis in zijn bestaan te boven te komen,
gokt Shell op verhoogde productie van nieuw plastic. Maar die reddingsboei is
zo lek als een mandje.
MEGA PLASTICFABRIEK VAN SHELL
Terwijl de olie- en gaskranen langzamerhand dicht gedraaid
worden, en COVID-19 daar bovenop zorgt voor een sterk verminderde vraag, heeft
Shell miljarden dollars geïnvesteerd in de productie van nieuw plastic. Shell
is zeker niet de enige; heel Big Oil gokt op plastic als groeimarkt waar winst
gemaakt kan worden. Uit ethaan, een goedkoop bijproduct van schaliegas, wordt
ethyleen gemaakt, een grondstof voor plastic. Met dat nieuwe (virgin)
plastic wordt de markt overspoeld.
THE FUTURE’S NOT IN PLASTICS
Maar ‘Plastic zal de olie-industrie niet redden’, zeggen de financiële experts van Carbon Track. Zij hebben uiteengezet waarom de groei van plastic juist zal afvlakken. Volgens het rapport reageert de wereld op de plasticcrisis door:
- het gebruik van nieuw (virgin) plastic te
reduceren,
- een transitie naar hergebruik te stimuleren en,
- gebruik van gerecycled plastic te bevorderen.
Het rapport zet uiteen hoe deze ontwikkelingen negatief uitpakken voor de verwachtingen van Shell en consorten. Door de miljarden investeringen komt er bovendien een overschot aan plastic. Die zal de prijs drukken en daardoor de winstmarges. Het resultaat: stranded assets (investeringen die waardeloos worden) én een recyclingsector die niet kan concurreren tegen de dumpprijzen.
VIER PROBLEMEN
De olie-industrie kan niet op de oude voet doorgaan. Volgens
het rapport zijn er nu al vier ontwikkelingen of onderwerpen waar de industrie rekening
mee moet houden:
- Productie en verbranding van plastic dragen bij aan broeikasgasemissies. De plasticproductie vormt een ernstige bedreiging voor het halen van de klimaatdoelstellingen die in Parijs zijn afgesproken.
- Plastic brengt kosten met zich mee voor de samenleving en voor toekomstige generaties die niet zijn meegenomen in de prijs van nieuw plastic. Het rapport berekent die zogeheten externaliteiten op 1000 dollar per ton nieuw plastic. Wanneer die kosten door belasting of andere maatregelen worden doorberekend wordt nieuw plastic duurder en neemt de vraag af.
- Het structureel hoge aandeel afval in de plasticketen, waarvan veel in het milieu terechtkomt, leidt tot toenemende maatschappelijke weerstand tegen plastic.
- Door maatschappelijke ontwikkelingen om van een lineair systeem (nieuw plastic) over te schakelen naar een circulair systeem (hergebruik van plastic), neemt de vraag naar nieuw plastic ook af.
NEDERLANDSE OVERHEID BLIJFT PASSIEF…
De Tweede Kamer vroeg afgelopen zomer aan het kabinet of het bereid was om ‘beleid te formuleren (en na te leven) om investeringen in de productie van nieuw plastic tegen te gaan’ en ook om ‘Shell op te roepen om het Europese Plastic Pact alsnog te ondertekenen’. Ondernemingen die het Europese Plastic Pact ondertekenen, zetten zich op vrijwillige basis in om het gebruik van plastic te reduceren en recycling te bevorderen. Uit het antwoord blijkt dat die bereidheid er helemaal niet is. De staatssecretaris komt niet verder dan het vrijblijvende ‘Ik zal het Europese Plastic Pact en de oproep tot ondertekening daarvan onder de aandacht blijven brengen van Shell’.
…MAAR INVESTEERDERS LOPEN VERHOOGD RISICO
Investeerders weten beter. Er is een almaar hoger risico om
in plastic en schaliegas te investeren. Ook zijn deze investeringen niet in
overeenstemming met de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties
(Sustainable Development Goals, SDGs). Op investeringen in plastic en
schaliegas zullen banken en verzekeraars afgerekend gaan worden. Particuliere
investeerders zullen op hun beurt geen risico’s willen lopen en hun geld niet
meer in olie, gas en plastic beleggen. Moody’s, het gezaghebbende adviesbureau
voor investeerders, waarschuwde al in 2018 dat alle op stapel staande
maatregelen om plastic verpakkingen in te dammen nadelige gevolgen hebben voor de
kredietwaardigheid van de industrie.
SHELL MOET NÓG EEN DRAAI MAKEN
In antwoord op de oliecrisis kondigde Shell’s topman Van
Beurden verduurzaming aan. Shell zal als energiebedrijf veel meer in duurzame
energiebronnen investeren. Maar hoe lang zal het dan duren voor de
multinational aankondigt van plasticproductie af te zien?
Misschien ben je ook geïnteresseerd in: