16 juli 2020
Op de
Klimaatconferentie van Parijs werd vijf jaar geleden afgesproken om de
opwarming van de aarde tot twee graden terug te brengen en er alles aan te doen
om onder de 1,5 graad te blijven. Dat lukt alleen als de uitstoot van het
belangrijkste broeikasgas, koolstofdioxide (CO2), in 2030 met 45 procent
gereduceerd wordt en in 2050 geheel afgebouwd is.
Shell is naar eigen zeggen ambitieus en wil een leidende positie innemen. Maar hoe vallen de ambities van het bedrijf te rijmen met een grote investering in een nieuwe plasticfabriek in Pennsylvania?
PLASTIC EN HET KLIMAAT
De fabriek, waar Shell zes tot tien miljard dollar in investeert, gaat volgend jaar plastic maken op basis van ethaan, een bijproduct van schaliegas. Van ethaan wordt ethyleen gemaakt, een grondstof voor allerlei soorten plastics, zoals polyethyleen, dat veel voor verpakkingen wordt gebruikt. De bijdrage van plastic aan de uitstoot van broeikasgassen en klimaatverandering is een probleem waarover tot nu toe weinig is gepubliceerd. In die lacune voorziet een rapport dat onlangs verscheen: Plastic & Climate. The Hidden Costs of a Plastic Planet.
In
het rapport, onder redactie van Center for International Environmental Law
(CIEL), staan de berekeningen van broeikasemissies voor alle fasen van de
plasticketen: van grondstofwinning en bewerking tot en met afvalverwerking.
Vooral de productie en verbranding van plastic dragen bij aan de emissies. Het
rapport concludeert dan ook dat de plasticindustrie een ernstige bedreiging
vormt voor het halen van de klimaatdoelstellingen.
CIJFERS
In 2019 droegen
productie en verbranding van plastic voor 850 miljoen ton bij aan de
broeikasgassen in de atmosfeer. Dit is evenveel als 189 kolencentrales van 500 megawatt. De aan
plastic gerelateerde emissies van broeikasgassen zullen in 2030 wereldwijd 1,34
gigaton bedragen; evenveel als 295 kolencentrales van 500 megawatt. In 2050 kan
dit oplopen tot 2,8 gigaton (615 kolencentrales) of, alle jaren bij elkaar
opgeteld, tot in totaal 56 megaton.
De maximale hoeveelheid
CO2 die wereldwijd nog mag worden uitgestoten om het klimaatdoel te halen is
vastgelegd in ‘het koolstofbudget’. Volgens het rapport zal de plasticindustrie
tot 2050 maar liefst 10 tot 13 procent van dit beperkte budget
voor haar rekening nemen.
NOODZAKELIJKE
MAATREGELEN
De petrochemische
industrie investeert massaal in nieuwe plasticproductie, vooral daar waar
geprofiteerd kan worden van goedkoop schaliegas. Dit op basis van de
verwachting dat in 2050 1323 miljoen ton plastic wordt geproduceerd, ongeveer
3,5 keer zoveel als in 2015. Zo’n 40 procent
daarvan is bestemd voor eenmalige plastic verpakkingen, een belangrijke oorzaak
van de plasticsoep.
De plasticfabriek van
Shell, en vergelijkbare investeringen, maken het nóg moeilijker om de
klimaatdoelstelling van Parijs te halen. Het rapport pleit daarom voor de
volgende maatregelen:
- Stop productie en gebruik van eenmalig
wegwerpplastic;
- Stop de ontwikkeling van nieuwe olie-,
gas- en petrochemische infrastructuur;
- Bevorder de transitie naar zero
waste-gemeenschappen;
- Implementeer uitgebreide
producentenverantwoordelijkheid als essentieel onderdeel van circulaire
economie;
- Omarm ambitieuze doelen om broeikasgassen
in alle sectoren te reduceren, inclusief plasticproductie.
DE CO2-BOEKHOUDING VAN SHELL
In december 2017 kondigde Shell haar Net Carbon Footprint ambitie aan. Afgelopen april werd die ambitie aangescherpt tot 65 procent reductie in 2050 en, als tussenstap, 30 procent in 2035. Maar om Parijs te halen, moet de CO2-uitstoot in 2030 al met 45 procent zijn gedaald en in 2050 tot nul. Bovendien houdt de Net Carbon Footprint ambitie van Shell een relatieve emissiereductie in. Er is daarmee geen zekerheid dat er in absolute zin een reductie van CO2 uitstoot zal zijn, die volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change nodig is om Parijs te halen.
Er schuilt nóg een adder onder het gras van Shell. De ‘Net Carbon Footprint’ berekent alleen de CO2-emissies van energieproducten, zoals benzine aan de pomp. Andere producten, zoals chemicaliën, smeeroliën en plastics, worden niet in de berekeningen opgenomen. Ethyleen, het product van de plasticfabriek in Pennsylvania, wordt dus niet meegerekend omdat het geen energieproduct betreft. Zo worden de broeikasemissies van plastic buiten de CO2-boekhouding van Shell gehouden.
Volgens het CIEL-rapport zal alleen al de
fabriek in Pennsylvania jaarlijks evenveel broeikasgassen uitstoten als bijna
500.000 nieuwe auto’s.
Foto: Shell kraker in Beaver Country. Taeke Zuidema/PublicSource
BEN JE OOK
GEÏNTERESSEERD IN?