Amsterdam, 12 oktober 2019 – De Plastic Soup Foundation feliciteert Dirk Groot, alias de Zwerfinator, met het behalen van de eerste plaats op de duurzame top honderd. Dagblad Trouw publiceert elk jaar een lijst met de meest invloedrijke duurzame personen. Dit jaar gaat het om de honderd meest invloedrijke duurzame burgerinitiatieven. De tellingen van ’s lands bekendste zwerfvuilraper hebben aantoonbaar invloed op het beleid van de overheid, aldus de jury.
Meten is weten
Dirk Groot onderzoekt zwerfafval sinds 2016 op een zeer effectieve manier. Hij raapt als de Zwerfinator niet alleen, maar legt elk item vast met de Litterati-app. Dankzij de grote hoeveelheid aan data is hij in staat om vast te stellen of maatregelen effect hebben. De resultaten publiceert hij op zijn site. Bij elkaar is het een indrukwekkend staaltje citizen science. Zo betoogde Groot in 2017 dat het monitoringsprotocol dat Rijkswaterstaat hanteert om zwerfvuil te beoordelen veel minder betrouwbaar is dan het zijne. Zijn finest hour kwam enkele weken geleden. Toen bleek dat Rijkswaterstaat de metingen van hem had meegenomen in een belangrijke evaluatie. Die evaluatie bleek beslissend voor versnelde invoering van statiegeld op kleine plastic flessen.
Geen dalende, maar stijgende lijn
De doelstelling van 70 tot 90 procent minder plastic flesjes in het milieu wordt door het bedrijfsleven niet gehaald. Zou dat wel het geval zijn, dan hoefde er geen statiegeld op kleine flesjes te worden ingevoerd. Het bedrijfsleven ging experimenteren met alternatieve retoursystemen. In vier winkelcentra werden extra prullenbakken geplaatst en lokale ondernemers werden aangemoedigd om een relatief ruim gebied rond hun winkel schoon te houden. Allemaal voor de bühne, bleek uit de metingen van Dirk Groot, die vaststelde dat er in de pilotgebieden niet minder flesjes en blikjes op straat lagen dan hij gemiddeld in andere gemeenten aantrof. Hij toonde aan dat er helemaal geen sprake is van een dalende lijn, maar van een stijgende. Dus ondanks de initiatieven om het aantal drankverpakkingen in het milieu terug te dringen, blijken dat er in de praktijk steeds meer te zijn.
Statiegeld op blik
Op zeker moment vroeg Groot zich af wat het effect zou zijn van de voorgenomen statiegeldregeling (wel statiegeld op kleine plastic flessen, niet op andere drankverpakkingen). Hij nam de proef op de som en liep duizend kilometer. In totaal trof hij 36.710 drankverpakkingen aan. Op slechts 19,3% daarvan (de plastic flesjes) zou statiegeld komen. De regeling zou dus nauwelijks effect hebben op het zwerfvuil. Daarom bepleit Groot uitbreiding van statiegeld op, met name, blik (dat maar liefst 62,8% van de drankverpakkingen vertegenwoordigt). Hij lijkt op zijn wenken bediend te worden. Het laatste nieuws is dat de kans dat ook blikjes statiegeld krijgen opeens heel groot is geworden nu een ruime meerderheid in de Tweede Kamer daar voor is. Het bevestigt het oordeel van de jury van Trouw: niemand kan meer om de gegevens van de Zwerfinator heen.
Foto: selfie van de Zwerfinator
Lees ook – artikel in Trouw
Lees ook – Snelle invoering statiegeld zo goed als zeker
Lees ook – Coca-Cola recycling fail: tag je litterati-foto #ccrf
Lees ook – Flesjes in de bak (om maar geen statiegeld te hoeven invoeren)
Lees ook – Plastic snoepverpakkingen onder vuur
Lees ook – Uitgeklede statiegeldregeling treft slechts 19% van zwerfvuil-drankverpakkingen
Lees ook – Dit is de dag: hoe kunnen we de hoeveelheid plastic terugdringen