Amsterdam, 30 juli 2018 – Een belangrijke bijdrage aan het zwerfafval leveren de drankzakjes of pouches, zoals die van Capri-Sun, dat onderdeel van Coca-Cola is. Na een paar slokken door een plastic rietje zijn ze leeg. Deze drankzakken bestaan uit plastic met een dun laagje aluminium. Het is een product waarvan iedereen die begaan is met de strijd tegen de plasticsoep direct aanvoelt: dit moet verboden worden.
Staatssecretaris Van Veldhoven van milieu wil de transitie naar een circulaire economie versnellen. In haar eind juni aan de Tweede Kamer verstuurde brief legt ze uit hoe we een economie zonder afval kunnen bereiken. Haar plannen bieden echter nauwelijks perspectief op het voorkomen van dit type drankzakjes in het milieu.
Eén onderdeel betreft het verbod op plastic wegwerpartikelen voor eenmalig gebruik. Dit plan, het Plastic Pact, moet nog worden uitgewerkt en wordt in 2019 verwacht. Maar duidelijk is al wel dat de drankzakjes er niet onder vallen, want het gaat hier om producten (zoals wattenstaafjes en plastic bestek), en niet om verpakkingen.
In het kader van de transitieagenda worden de branches gevraagd om op vrijwillige basis (Green Deals) slimme retoursystemen te ontwikkelen. Producenten moeten hierbij zelf ambitieuze doelen stellen. Dat is een loze kreet als het gaat om vermindering van de zwervende drankzakjes op straat. Je kunt de drankzakjes namelijk nergens inleveren; niet in de winkels waar je ze koopt en niet bij het gescheiden afval voor recycling. Het Kabinet bereidt weliswaar regelgeving voor om statiegeld uit te breiden naar kleine flesjes, maar de drankzakken vallen daarbuiten.
Doordat de drankzakjes uit verschillende laagjes folie bestaan, is recycling gecompliceerd en kostbaar. Bovendien is het zeer de vraag of die materialen daarna opnieuw geschikt zijn voor het verpakken van drank. De ratio achter de circulaire economie wordt verstoord door de toegevoegde chemicaliën en additieven. Die zijn bij recycling niet te verwijderen.
Van Veldhoven schrijft dat producenten van niet-recyclebare verpakkingen een hogere bijdrage zouden kunnen gaan betalen aan het inzamel- en recyclingsysteem. Dit zal op de nodige weerstand van de bedrijven stuiten. Zij zullen daar op basis van vrijwilligheid in elk geval niet mee instemmen.
Zoals gezegd: de staatssecretaris moet de plannen voor een Plastic Pact nog uitwerken. Het voorbeeld van de drankzakjes laat zien dat ze zich niet moet beperken tot een verbod op plastic producten die eenmalig worden gebruikt, maar ook problematische verpakkingen als drankzakken gewoon moet verbieden.
